Interview 
Deviant nr. 50 2006 
met Leen van Leersum, voorzitter van de Raad van bestuur van Emergis in Goes, 
over zijn ervaringen met Multiloog®, n.a.v. zijn deelname aan deze workshop.

Multiloog

Leen van Leersum, voorzitter van de Raad van bestuur van Emergis in Goes, nam tijdens het Sociaal Forum deel aan een Multiloog-bijeenkomst. Mensen uit het hele land, bezoekers van het NSF dat in mei gehouden werd in Nijmegen, spraken in deze workshop met elkaar over wat ‘geestelijke gezondheid’ voor ieder van hen betekent. 

Voor Van Leersum, GGZ-directeur met een financiële achtergrond, was dit de vierde keer dat hij zo’n bijeenkomst meemaakte. 

In zijn vorige baan, als lid van de Raad van bestuur van AMC de Meren in Amsterdam, hoorde Leen van Leersum over de door psycholoog Heinz Mölders uitgevonden ‘multiloog’ van cliënten, familieleden, zorgverleners en buurtgenoten.

Uit ‘persoonlijke nieuwsgierigheid’ aanvaardde hij de uitnodiging om zo’n bijeenkomst mee te maken.

 ‘Als bestuurder van een GGZ-organisatie moet je ook echt weten wat je product is. Dat was mijn tweede motief : er is iets op ons vakgebied wat ik niet ken en wat mij interessant lijkt.’

Hij voelde zich ‘een beetje opgelaten’ toen hij in een buurthuis in Amsterdam-West rond een grote tafel zat met mensen die over hun stoornis praatten. ‘Maar dat gevoel ging snel over. De openheid van de patiënten stelde mij op mijn gemak.’

‘Ik heb een financiële achtergrond en werk 25 jaar in de zorg. Ik beperk me niet alleen tot de financiële onderwerpen. Als Riagg-directeur in Dordrecht, 16 jaar geleden, ben ik me gaan bezighouden met onderwerpen als het terugdringen van dwang en drang. In Dordrecht en daarna binnen De Meren in Amsterdam, ben ik ook actief geweest met cliëntenraden. In mijn huidige baan draai ik regelmatig diensten mee. Vorige week, in een avonddienst met een verpleegkundige, heb ik meegemaakt hoe iemand gesepareerd werd. Als je daar bij bent is het toch heel anders dan wanneer je het in een verslag leest. Natuurlijk doe ik dat alleen maar op afdelingen waar zowel de medewerkers als de patiënten het willen.’

Voor een GGZ-directeur doet u erg veel om zicht te krijgen op de dagelijkse wereld van uw cliënten.

‘Ja, dat is zo, ik ben daar erg mee bezig. Daarom was ik ook nieuwsgierig naar Multiloog. Ik heb van die bijeenkomsten veel geleerd. Twee dingen zijn me het meest bijgebleven. Het eerste is het verhaal van een patiënte die vertelde dat het medicijn waarop zij was ingesteld uit de handel was genomen en hoeveel problemen het haar gaf om ingesteld te raken op het nieuwe middel. Dat heeft mij overtuigd van het belang van vaste medicijnen. Zonder die mevrouw had ik niet geweten hoe kwetsbaar patiënten door zo’n wisseling zijn.

Het tweede voorbeeld is een gesprek met de strekking dat een beetje psychotisch zijn niet zo erg is. Dat het zelfs prettig kan zijn omdat er ook spirituele ervaring in mogelijk is. Als je te veel antipsychotica slikt, heb je geen spiritualiteit meer. Dat werd door andere patiënten in die bijeenkomst bevestigd. Zij wisten wel dat ze niet zonder medicijn konden, maar het gaat erom het scherp van de snede te vinden. Als je te weinig slikt ben je van de wereld, met te veel raak je jezelf kwijt. Ik ben zelf wel bezig met spiritualiteit, met meditatie en Zen-Boeddhisme. Maar zo’n gesprek had ik nooit eerder gehad en ook daarna niet meer.’

Wat heeft u er in de praktijk mee gedaan?

‘Daar moet ik het antwoord op schuldig blijven. Ik denk dat ik daardoor meer weet over wat zich afspeelt, met name de diepgang in het contact met patiënten heeft het mij opgeleverd. Ik heb voor een bestuurder best veel contacten met patiënten maar die Multiloog-bijeenkomsten hebben verdieping gebracht.’

Komt dat doordat patiënten, behandelaren en overige deelnemers er als gelijken zitten?

‘Ik denk dat daar de sleutel ligt. De manier waarop Heinz Mölders het leidt is knap. Bescheiden, teruggetrokken, maar heel effectief. Het is iets waar we zuinig op moeten zijn. Je zit als het ware voor een dubbeltje op de eerste rang. Het is relatief goedkoop en het levert veel op.’ 

– Ineke Jungschleger